اگر بخواهیم انواع سیم خاردار را به صورت جامع بررسی و دسته‌بندی کنیم باید ۴ معیار زیر را در نظر بگیریم.
- جنس
- شکل خار
- آرایش سیم‌ها
- ساختار و نحوه بافت سیم‌ها
در ادامه، هر ۴ نوع دسته‌بندی را به جزئیات معرفی می‌کنیم؛ اما برای آشنایی جامع با محصول سیم خاردار، توصیه می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه نمایید.
۱- انواع سیم خاردار از نظر جنس
جنس اکثر سیم خاردارهای بازار از نوع فولادی با یا بدون روکش است. محبوب‌ترین روکش برای سیم خاردارها نیز روکش فلز روی یا اصطلاحا گالوانیزه می‌باشد. جنس‌های دیگر سیم خاردار، تقاضا و عرضه کمتری دارند. تنوع جنس سیم خاردارها را در ادامه مشاهده می‌کنید:
- سیم خاردار فولادی (غالبا ساخته شده از مفتول فولاد پُرکربن)
- سیم خاردار گالوانیزه (ساخته‌شده از مفتول فولادی با روکش گالوانیزه)
- سیم خاردار فولادی با روکش آلیاژ آلومینیوم روی
- سیم خاردار فولادی با روکش PVC/PE
- سیم خاردار ضد زنگ (ساخته شده از فولاد ضد زنگ (استنلس استیل))
- سیم خاردار آلومینیومی
نکته: سیم خاردار جنس آلومینیوم و استنلس استیل بیشتر برای کاربردهای خاص و به صورت سفارشی تولید می‌شود.
۲- انواع سیم خاردار از نظر شکل خار
به طور کلی، همه انواع سیم خاردار با یکی از دو مدل خار سوزنی و یا خار تیغی (تبری) ساخته می‌شوند. خار سوزنی با پیچیدن تکه‌های مفتول روی مفتول اصلی و خار تیغی با برش، خمکاری و پرس ورق گالوانیزه روی مفتول اصلی ایجاد می‌شود.
مشخصات خار سوزنی
- به دلیل تیزبودن سر مفتول‌هایی که به عنوان خار استفاده می‌شود، به آن خار سوزنی گفته می‌شود.
- این خارهای نوک تیز با بستن و پیچاندن مفتول های کوتاه ۲ یا ۲.۵ میلی‌متری روی مفتول اصلی ایجاد می‌شوند.
- فاصله خارها ثابت و معمولا ۱۰ سانتی‌متر است.
- سیم خاردارهای سوزنی، پُراستفاده‌ترین نوع سیم خاردار در همه کاربردها هستند.
- با این حال، با توجه به ساختارشان (خطی یا حلقوی، تک رشته یا دو رشته) کاربردهای متفاوتی از صرفا ترساندن و دور نگه داشتن مزاحمین تا برقراری امنیت مراکز حساس و یا ساختمان‌های خصوصی را به همراه دارند.
مشخصات خار تیغی
- این نوع خار با نام‌های تیغی، تبری، ژیلتی، لیزری، جنگی یا ناتویی نیز شناخته می‌شود.
- خارهای تبری از ورق گالوانیزه با ضخامت پایین و در حدود ۰.۵ میلی‌متر ساخته می‌شوند.
- این خارها گوشه‌های تیز و بسیار برنده دارند. شکل ظاهری آن‌ها نیز به صورت تیغ‌های مسطح شبیه به تبر است.
- تیغ‌های تبری با فاصله معین روی مفتول اصلی پرس شده یا در برخی مواقع، جوش داده می‌شوند.
نکته: این نوع خار و سیم خاردار ساخته شده از آن، بسیار خطرناک است و می‌تواند صدمات جدی ایجاد کند؛ به همین دلیل سیم خاردار تبری یا تیغی برای نگهداری دام قابل استفاده نیست و بیشتر در مناطق حساس و مناطق نظامی کاربرد دارد. در همین راستا ویژگی‌های این سیم خاردار را می‌توان اینگونه بیان کرد:
– غیر قابل صعود
– بُرندگی بالا
– ساختار بسیار مقاوم
– بازدارنده بصری عالی
۳- انواع سیم خاردار از نظر آرایش سیم‌ها
منظور از آرایش سیم‌ها، صاف یا حلقه‌ای بودن سیم خاردار است. به این ترتیب، دو نوع سیم خاردار «خطی» و «حلقوی» خواهیم داشت که محبوب‌ترین آن‌ها سیم خاردار نوع خطی است.
۳-۱- سیم خاردار خطی
سیم خاردار خطی، ساختار ساده‌ای دارد و از یک محور اصلی از جنس مفتول‌های ۲ تا ۳ میلی‌متری به علاوه تعداد زیادی خار با فاصله منظم تشکیل شده است.
انواع سیم خاردار خطی با توجه به نوع خار متفاوت بوده و در دو نوع زیر تولید می‌شوند:
- سیم خاردار خطی سوزنی: ساخته‌شده از مفتول صاف به عنوان محور اصلی + مفتول‌های کوتاه، نازک و نوک تیز، بافته شده در فواصل منظم به عنوان خار
- سیم خاردار خطی تیغی (تبری): ساخته‌شده از مفتول صاف به عنوان محور اصلی + نوار ورق گالوانیزه پرس شده روی مفتول در فواصل منظم به عنوان خار
سیم خاردار خطی سوزنی، از محبوب‌ترین سیم خاردارهای بازار است و نصب و اجرای ساده‌ای دارد.
۳-۲- سیم خاردار حلقوی
در این مدل سیم خاردار، مفتول های خاردار به صورت دایره‌های متصل به هم (مانند فنر) به هم متصل می‌شوند و به همین دلیل به آن سیم خاردار حلقوی می‌گویند. حلقه‌ای بودن این نوع سیم خاردار، به آن خاصیت کشسانی می‌دهد. برای آن که نتوان حلقه‌ها را باز کرد، آن‌ها را با استفاده از بست به هم متصل می‌کنند.
انواع سیم خاردار حلقوی با دو مدل خار (سوزنی و تیغی) تولید شده و با نام‌های زیر در بازار عرضه می‌شوند:
- سیم خاردار حلقوی سوزنی
- سیم خاردار حلقوی تبری (تیغی)
هر دو مدل بالا به عنوان انواع سیم خاردار روی دیوار شناخته می‌شوند و محبوبیت دارند.
علاوه بر این، انواع سیم خاردار حلقوی با توجه به قطر دهانه نیز قابل دسته‌بندی است. این نوع سیم خاردار در دو قطر ۶۰ و ۹۰ سانتی‌متر تولید می‌شود، اما امکان تولید سفارشی در قطرهای ۵۰ و ۷۰ نیز وجود دارد.
۴- انواع سیم خاردار از نظر ساختار و نحوه بافت سیم‌ها
تنوع سیم خاردار از نظر ساختار و نحوه بافت سیم‌ها و خارها، تنها در سیم خاردارهای سوزنی معنا پیدا می‌کند. در همین راستا انواع سیم خاردار سوزنی به شکل‌های زیر بافته و اجرایی می‌شوند.
۴-۱- تنوع بافت سیم
بافت سیم خاردار خطی سوزنی در دو نوع زیر موجود است:
- سیم خاردار یک رشته‌ای: ساختار ساده شامل تک رشته و خار دارد. مقرون به صرفه و سبک است، اما تخریب آن نیز آسان‌تر است.
- سیم خاردار دو رشته‌ای: از دو رشته به هم تابیده و خار تشکیل شده و استحکام بیشتری نسبت به تک رشته دارد.
۴-۲- تنوع ساختار خار
شکل خار و ساختار آن‌ها نیز در سیم خاردارهای خطی متنوع و به صورت زیر است:
- تک خار: به آن سیم خاردار 2 نقطه نیز گفته می‌شود و شامل یک مفتول است که روی رشته اصلی پیچ می‌خورد و دو سر مفتول رو به بیرون قرار می‌گیرد.
- خار دوتایی: به آن سیم خاردار چهار نقطه یا چهار شاخ می‌گویند؛ زیرا با پیچاندن دو قطعه مفتول روی رشته اصلی، ۴ سر سوزنی به سمت بیرون پیدا می‌کند.
۴-۳- تنوع تاب خوردگی
سیم خاردار خطی سوزنی با توجه به جهت پیچش مفتول‌ها به دو نوع تابیده سنتی و تابیده معکوس تقسیم می‌شود.
- سیم خاردار خطی تابیده سنتی: مفتول‌ها در یک جهت تابیده می‌شوند. این نوع سیم خاردار ساختار ساده‌ای دارد و خارها بین دو مفتول تابیده شده قرار می‌گیرد.
- سیم خاردار خطی تابیده معکوس: مفتول‌ها خلاف هم تابیده شده و خارها نیز خارج از مفتول‌ها قرار گرفته و تابیده می‌شوند. این نوع سیم خاردار خطی سوزنی برای مصارف حساس‌تر کاربرد بیشتری دارد.
مشخصات مشترک انواع سیم خاردار
با وجود این که انواع سیم خاردار تنوع بالایی دارند، اما همگی با استفاده از پارامترهای ثابتی قابل معرفی هستند. مشخصات ثابت سیم خاردار که معرف ویژگی‌های آن است عبارتند از:
- جنس مفتول: فولادی، فولادی روکش‌دار، استنلس استیل، آلومینیومی
- نوع آرایش مفتول اصلی: خطی، حلقوی
- شکل خار: سوزنی، تیغی
- تنوع خار سوزنی: دو نقطه، چهار نقطه
- نوع رشته در سیم خاردار سوزنی: تک رشته، دو رشته
- نوع پیچش در سیم خاردار سوزنی: پیچش سنتی، پیچش معکوس
